Çocuk Diş Hekimliği

Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği) Nedir ?

Pedodonti, süt ve daimi dişlerinin sağlıklı olarak korunmasını amaçlayan, çocuklarda çürük, travma gibi durumların bu dişlerde oluşturduğu sorunların giderilmesi ile ilgilenen diş hekimliği dalıdır.  

Pedodonti 0-12 yaş grubundaki çocuklar ile ilgilenir. Çocuğun herhangi bir şikayetinde ve/veya ağrısında gecikmeden pedodonti alanında uzman bir diş hekimine başvurulmalıdır. 

Pedodonti Amacı Nedir ?

0-6 yaş arasında çocuklarda 20 adet süt dişi bulunur. Bu dişler ağıza sürerken bebeklerde ateş ,iştahsızlık, halsizlik ve ağız içinde kaşınma, kızarıklık görülebilir.  

6-7 yaşından itibaren daimi dişler ağız içine sürmeye başlar. Ve bu 12-13 yaşına kadar devam eden bir süreçtir. 

Amaç, öncelikle süt dişlerinin sağlıklı bir şekilde ağızda kalmasını yerinin korunmasını sağlamaktır.  Süt dişleri sonrasında değişeceği için ailelerde müdahale edilmesine gerek yok algısı oluşmaktadır. Ancak süt dişlerinin çürümesi ya da erken kaybı, gelecek daimi dişlerin çapraşık olmasına ve çene kemiğinin yetersiz gelişmesine neden olmaktadır. 

Diş çürükleri, çocukluk çağının en yaygın kronik hastalıklarından biridir. Tedavi edilmeyen çürükler, yeme, konuşma, oynama ve öğrenme ile ilgili sorunlara yol açabilecek ağrı ve enfeksiyonlara neden olabilir.  

Çocukların ağız bakımında en önemli rol aileye düşmektedir. Farkındalık ve oral hijyen alışkanlığı küçük yaşlardan itibaren motive edilmelidir. İlk diş ağız içine çıktıktan sonra 6 ayda bir diş hekimi muayenesi aksatılmamalıdır.

Çocuk Hastalar İçin Florun Önemi Nedir ?

Toplumumuzda florürün zararlı olduğuna dair genel bir kanı var.Ancak doğru kullanıldığı zaman florürün yararlarını göz ardı etmek mümkün değildir. Florür diş yapısındaki hidroksiapatit kristallerini florapapatite çevirerek dişlerin asitlere karşı daha dirençli olmasını sağlayarak çürüklere karşı dişleri korur. Amerikan Dişhekimleri Birliği'ne (ADA) göre, dişler çıkmaya başladığında ebeveynler bu talimatlara uymalıdır: 

• Florürlü diş macunu: üçyaşından küçük çocuklarda ,ebeveynler ve bakıcılar, çıkar çıkmaz çocukların dişlerini pirinç tanesi büyüklüğünde bir diş macunu ile fırçalamaya başlamalıdır. 3 ila 6 yaş arası çocuklar için bezelye büyüklüğünde bir miktar kullanılabilir.
• Florürlü ağız gargarası: Bu ekstra çürükle mücadele gücünü rutinlerine ekleyin. Altı yaşından sonra kullanmak için en iyisidir.
• Florür takviyeleri: Tablet veya damla olarak alındığında, bir doktor tarafından reçete edilir ve yeterli düzeyde su florlaması olmayan bölgelerde yaşayan çocuklar için mükemmel bir alternatiftir.
• Topikal florür uygulamaları: Jeller veya cilalar diş muayenesi sırasında çoğu çocuk için rutin prosedürlerdir. Cilaların küçük çocukların dişlerine uygulanması daha kolaydır ve tedavilerin erken yaşta başlamasına izin verir.
• Florozis adı verilen sorunu önlemek için, çocuğunuzun mümkün olan en kısa sürede diş macununu tükürmesini sağlayın. Dişler hala gelişirken yanlışlıkla çok fazla florür yutmak, minede ciddi olmayan renk bozulmasına veya çukurlaşmaya neden olabilir.

Bebeklerin Ağız ve Diş Bakımı İçin Neler Yapılmalı? 

• Diş etlerini ilk beslemeden sonra sabahları ve yatmadan hemen önce, bakteri ve şekerleri silmek için günde iki kez yumuşak, temiz bir bezle silin.
• Dişler çıktığında, günde iki kez yumuşak, küçük kıllı bir diş fırçası veya parmağa takılan silikon fırça ve sade su ile fırçalamaya başlayın.
• Belirtileri erken tespit etmek için bebeğinizin ilk doğum gününde diş hekimini ziyaret edin.

Çocukların Ağız ve Diş Bakımı İçin Neler Yapılmalı ?

• Çocuğunuz 6 yaşından küçükse, fırçalarını izleyin.
• Diş fırçasının üstüne bezelye büyüklüğünde florürlü bir diş macunu kullandıklarından ve yutmak yerine her zaman tükürdüklerinden emin olun.
• İyi fırçalama becerilerine sahip olana kadar çocuğunuzun diş fırçalamasına yardım edin.

Pedodonti Tedavileri Nelerdir ?

Pedodonti tedavileri; koruyucu uygulamalar ve tedaviler olarak basitçe 2’ye ayrılır. Çocuklar çürükleri sıcak-soguk hassasiyet,ağrı,şişlik,sallanma şikayetlerini zamanında fark edemedikleri için tedavi için çok geç kalınmış olabilir. Bu nedenle yapılacak rutin kontrollerde uygulanacak tedaviler ya da koruyucu uygulamalar önem arz etmektedir. Pedodontik tedaviler dolgu,süt kanal(pulpektomi), apeksifikasyon, süt amputasyon(pulpotomi),çekim,diş taşı temizliğinden oluşur. Koruyucu uygulamalar ise çürük oluşumunu engellemek için uygulanan topikal flor uygulaması,fissür örtücü(sealant)ve erken süt dişi kayıplarında yer kaybını engellemek için kullanılan yer tutucu uygulamalarıdır. 

Tedavilere Karar Verilirken;

• panoramik röntgen  
• periapikal röntgenlerden 
• bitewing röntgen

 ‘lerden yardım alınır, çocukların yaşına ve şikayet durumuna göre 1 ya da 1den fazla röntgene ihtiyaç duyulabilir. 

Tedaviler

• Dolgu:çürüyen dişlerdeki çürükler temizlendikten sonra kompozitiçeiklimateryallerlle açılan kavitelerin doldurulması.
• Amputasyon(pulpotomi) :dişin içindeki damar sinir yapısının(pulpa)koronal kısmındakinin çıkarılması
• Süt kanal(pulpektomi) :pulpanın çıkarılıp kanalların rezorbe olabilen bir patla doldurulması.daimi diş eksikliğinde ilgili diş daimi kanallar gibi rezorbe olmayan gutta perkalarla tedavi edilir
• Apeksifikasyon:kök ucu açık dişlerin kök ucu kapanamadan canlılığını yitimesi sebebiyle kök ucunu kapatmak için uygulanan kanal tedavisii türü
• Çekim:tedavisi yapılamayacak kadar çürüyen dişlere çekim yapılır.
• Diş taşı temizliği:oral hijyen eksikliği ve ilaç kullanımına baglı gelişen diş taşı birikimi ve renklenmeleri temizlenir.
• Topikal flor uygulaması:profesyonel ve FDA onaylı yüksek flor içerikli jeller köpük kaşığa konularak 4 dk boyunca dişlerle teması sağlanır.Flor çocukların dişlerini çürüğe dayanıklı hale getirir.
• Fissür örtücü(sealant):plağın kolayca tutunabileceği tüberkül arası fissür alanlarına ve pitlereuygulanır plak tutulumu azalır.Flor salma özelliğiyle çürüğe dirençli hale gelir.
• Yer tutucu:Erken süt dişi kayıplarında caprasıklık vew daimi dişin gömülü kalmasını engellemek amacıyla uygulanır sabit ya da hareketli 2 çeşidi vardır.

İlk Randevu İçin Anne-Babalara Öneriler 

Diş hekimiyle karşılaşmadan önce çocukların davranışları ve tepkileri yönlendirilmemelidir, öneri ve uyarılarda bulunulmamalıdır. Çocuk hasta kliniği hekimle beraber tanımalı ortama onunla beraber alışmalıdır. Randevu bitiminde  ödül vaat edilmemelidir. Bunlar hekimin görevidir. Çocuklara bir şey vaat etmek önceden durumu anlatmak alıstırmaya çalışmak çocuklar için farklı algılanabilir. Anne baba ne kadar rahat olursa çocukta durumu o kadar normallestirecektir. Unutulmamalıdır ki diş hekimi korkusu doğuştan değil fark etmeden bizlerin çocuklara verdiği bir duygudur. 

İlk Randevuyu Alırken Yapılması Gerekenler  Nelerdir?

Çocuğunuzun ilk randevusunun, kliniğin en sakin olduğu zaman ve ortamnda gerçekleşmesi için dikkat gösteriniz. Hekiminizi aradığınızda bunun ilk randevu olacağını belirtmeniz, eğer önceden yaşanmış kötü bir tecrübe var ise, bununla ilgili detaylı bilgiyi de aktarmayı unutmamanız gerekir. Çocuğunuzun yaşı ve problemi hakkında kısa bir açıklama hekimin işini kolaylaştıracaktır. 

Artık diş hekimi çocuklarınız için ara sıra uğranılması gereken bir aile dostu olacaktır.